Meet the DOCVILLE expert - Antoon Vandevelde
De expert
Antoon Vandevelde
Antoon Vandevelde is emeritus hoogleraar van het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte van KU Leuven. Hij doceert nog steeds Sociale Ethiek en Politieke Filosofie. Hij publiceerde onder andere over het economische mensbeeld, over egoïsme en altruïsme en andere kwesties uit de economische en medische ethiek. Zo bijvoorbeeld een boek over Het Geweld van Geld.
De documentaire
Confessions of a Good Samaritan
Effectief altruïsme: een filosofie en sociale beweging die via rationele overwegingen op zoek gaat naar de meest effectieve manieren om voor anderen “het goede” te doen. Net zoals regisseur Penny Lane die haar nier schenkt aan een wildvreemde.
Meer weten over dit onderwerp?
Op zoek naar de gevende mens
Speciaal voor DOCVILLE kregen we toestemming van prof. Antoon Vandevelde om zijn hoofdstuk in het boek "Het Geweld van Geld" te publiceren. Hieronder een fragment...
In het vorige hoofdstuk gingen we ervan uit dat mensen handelen als homo oeconomicus, dat zij met andere woorden zich min of meer op hun eigenbelang richten. Hier proberen we een heel ander mensbeeld uit. Een economische gemotiveerde mens kijkt naar de alternatieven die voor hem open staan en kiest daaruit wat hem het beste lijkt. Hij kan hierbij met de meest diverse overwegingen rekening houden, maar in principe overlegt hij alleen met zichzelf. Misschien handelen we in sommige domeinen van ons leven op die manier, maar vaak loopt het toch anders. Mensen zijn immers ook en vooral sociale wezens, dat wil zeggen: in alles wat ze doen anticiperen ze al meteen op de reacties van anderen. Ze zijn niet alleen geïnteresseerd in hun materiële belangen, maar ook in de waardering van mensen in hun omgeving. Het menselijke geluk hangt in grote mate af van de appreciatie door de anderen. ‘We willen iets betekenen voor anderen en we hebben daar veel voor over. Als we willen dat andere mensen om ons geven, dan moeten we zelf geven. In dit hoofdstuk onderzoeken we dus het model van de gevende mens, de homo donator. Op het eerste gezicht lijkt dit uitgangspunt diametraal tegengesteld aan het model van de homo oeconomicus uit het vorige hoofdstuk, maar de conclusies waartoe we zullen komen op het vlak van de economische ethiek zullen aanvullend zijn, eerder dan dat ze in de plaats treden van wat we tot nu toe hebben gezien. Het geven kan worden gedacht vanuit drie onderscheiden theoretische achtergronden: als altruïstisch geven, vanuit de economische logica en vanuit wat een meer specifiek model dat ik de logica van de gift noem. Ik presenteer die drie modellen achtereenvolgens en toon vervolgens vooral de relevantie van het derde model voor het begrijpen van onze maatschappij.
